EVRENİ İNSAN RUHUNDA ARAMALI

Fotoğraf;internet

EVRENİ, İNSAN RUHUNDA ARAMALI

  Dr.Tillich, evreni ve ilkeleri insanın kendi içinde araması gerektiğini savunur. O yüzden, insan bilinmeyenleri, mucizeleri, sıra dışı öğrenme isteğini ve hiç durmadan uzayın derinliklerini düşünür ve düşler. Elbette, kendini bulmaya çalışan, her bulduğu vadide, yaylada, dağların zirvelerinde, denizlerin derinliklerinde eşelenen insandan söz ediyorum.

  Psikiyatr Rollo May insanın, özgür, spontane derinliğini uzun yılların tecrübesiyle değerlendiriyor;

  “  Bu durumu sanat yoluyla açık bir şekilde gösterilebilir. Bir resim dürüst olmadığı müddetçe asla güzel değildir ve dürüst olduğu, yani sanatçının ANLIK, derin ve özgün algılarıyla deneyimlerini yansıtabildiği ölçüde en azından güzelliğe uzanan yolun başlangıcına ulaşmış demektir.

  Çocuklar kendi basit ve dürüst hislerini ifade edebildiklerinde yarattıkları sanat eserlerinin her zaman çok güzel olmasının nedeni budur; özgür, spontan bir insan olarak her çizgi içinde zarafet ve ritmi barındıracaktır. Yıldızlar ve atomların hareketleriyle güzellik kavramına dair algımızın altında evrenin ilkeleri olan uyum, denge ve ritm yatar; benzer şekilde beden ve benliğin farklı yönlerini ritm ve dengesinin uyumunda da mevcutturlar.

  Fakat, çocuk kopyalamaya, yetişkinlerden övgü almak için çizmeye ya da kurallara uymaya çalıştığında çizgileri katılaşır, kısıtlanır ve zarafet kaybolur.”

  Duygularımın yoğun zamanlarında, dışa vurumun en güzel sözcüklerimden birisi de “ ellerim acıyana kadar alkışlamak” seslenişidir. İşte, Psikiyatr Rollo May’ın insana, sanata, felsefeye dair bu tanımlamasının özgün halini kavramaya çalışan hücrelerimin tamamı bu alkışı yapıyor…

  Bu durumu, Rollo May’ın, Dr. Tillich’in insanın ruhunda aradığımız evreni her daim görebilir, irdeleyip yaşamın en taze anlarına; yani bu ana katabiliriz.

  Yakın zaman önce izlediğim bir filmde; iki sevgilinin sevdası işleniyor. Heyecanları, yaşama dokunuşları; yaşam pıhtılarına, taze kana; o pembe canlılığa dönüştürmeleri oldukça ilgimi çekti. Bu filmde, erkek ile kadının özgün davranışlarının yanında yine insanın üzerine ilk zamanlardan beri yapışan bir duygu da işleniyor. Siyah saçlı kadın, kahve bakışlarıyla sesleniyor erkeğine;

  “ Beni kıskanıyor musun?” Bu sesleniş, filmin başından neredeyse sonuna kadar devam etti. Kadınına, evrenden yansıyan ışık süzmeleriyle bakan erkek, bu soruya tam olarak cevap veremediği için o anın insani huzursuzluğunu yaşıyor. Filmin sonuna doğru, erkek iş için çıktığı yolculuğa doğru yol alırken, özlediği sevgilisine telefon açıyor. Erkeğin sesi, özlemin yoğunluğundan dolayı heyecanlı değil; söyleyeceği yeni şeyler dolayı; içinde aradığı evrenden ona, onun kalbine çökenlerden oluşan bir demet sözcük için…

 Birbirlerine özlem dolu sözleri söyleyip, seslenişin dokunuşu bittikten sonra erkek kadına şöyle sesleniyor;

 “ Biliyor musun sevdiğim, bana sıkça sorduğun ‘beni kıskanıyor musun?’ sorusuna şimdi cevap vereceğim. Şu ana kadar niçin vermediğimi de buldum. Yeterince özgün, özgür olmadığım için!”

 Kadın, özlem şaşkınlığı içinde ; “ Nasıl! Yeterince özgün ve özgür değil miydin?” söylemine yeni sorular yöneltti.

 Erkek, bir gram eksilmemiş heyecan ve sevgi rüzgârıyla;

  “ Evet, yeterince özgür ve özgün değildim. Çünkü vereceğim cevabı tam olarak yeterli görmüyordum. Kıskançlığımı, bir yıldızın, güneşin ışıklarını söndürmesinden veya bilinen esir kalıpları-sloganları tekrar eden sözlerden, söylemlerden arındırmak istiyordum. Ve şimdi bunu, irademin bize yardımcı olan diğer kültürlerin yardımıyla duru bir netlik içinde görüyorum.

 Evet, seni kıskanıyorum. Çünkü seni seviyorum. Bu kıskançlığım, yok etmekten, kısıtlamaktan, köleleştirmekten uzak… Çok değerli olduğun için, nadide bir çiçek gibi kabullendiğim içindir. Çünkü değerlere, nadide olana her zaman saldırı vardır… Benim kıskanmam, akan nehre barajlar kurmak değil, nehrin doğanın ona sunduğu bütün güzelliklerini ortaya döküş esnasında, nehri kirletecek olanlara duyduğum doğal, özgün ve özgür bir kıskançlıktır; yok etmek için değil, var etmek için; yaşamımızı, daha uyumlu, ritmli bir hale getirmek içindir.”

 Evren ne kadar gizemli, ne kadar genişse, öleceğini bilen tek canlı olan insan da, o kadar geniş, derin ve gizemlidir; yeter ki içindeki evreni bilme cesaretine kavuşsun…

 Güven Serin