KIRTIPİL HAMDİ

 

internet

                                                        KIRTIPİL HAMDİ

 

    Bazı lakaplar olumlu olurken bazıları ise olumsuz oluyor. Tıpkı Ahmet Hamdi Tanpınar’a en yakın arkadaşlarından, Behçet Necatigil’in “ Kırtıpil Hamdi” lakabını takmasıyla olumsuzluk serüveni başlar.

   Zaman, sanatın ve sanatçının lehine işler. Kendi zamanında büyük acılar, zorluklar, yokluklar çekse de, sanatını yüceltmek için besleniyorsa her yudum kederden, dertten; çok yönlü, çok sesli eseri de doğar ve akacak olduğu zamanlara…

   Edebiyat tarihçisi, eğitimci, şair ve romancı ve birde öğrencisi Sefa Kaplan’ın ona seslenişindeki kişi; Aziz Hamdi Bey…

   Bugünün dünyasında her şeyin her an değiştiği,kıyamet gibi kirli bilgilerin sürüklendiği akışlar içerisinde kendi neşemizi,görgümüzü korumak fazla değil bizlerden 50–100 yıl önce yaşamış edebiyatçılara da kulak vermekle daha net ve sağlam olacaktır.

   Büyük sanatçıların doğru dürüst eserlerini tanımayanlar bazı isimleri saysak; “ Nazım Hikmet, Ahmet Hamdi Tanpınar, Orhan Veli, Sait Faik, Behçet Necatigil, Yahya Kemal, Namık Kemal, Tevfik Fikret, Abidin Dino, Cemal Süreya, Haldun Taner, Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Ahmet Haşim” daha yüzlercesinin isminin geçtiği yerde bile sezgisel aydınlanmalar olur… Bu insanların yaşama tutunmalarının yegâne sebebidir öyküleri, şiirleri, resimleri, heykelleri…

   Nasıl ki Bedri Rahmi Eyüboğlu deyince aklıma; “ İbrahim Çallı, Bedri Rahmi ve Ahmet Selçuk Özbek Kızılışık geliyor, öğrenince, girince edebiyatın kadim koridorlarına, sırlarla dolu sayfalarına; “ Yahya Kemal, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Sefa Kaplan” nesilden nesle akışlarını öğreniyoruz.

   İbrahim Çallı’nın öğrencisi Bedri Rahmi ve onun öğrencisi Selçuk Özbek Kızılışık… Yahya Kemal’in öğrencisi Ahmet Hamdi ve onun öğrencisi Sefa Kaplan… Edebi ölümsüzlüğün akışı, berrak hale gelip, sayfalardan günlük yaşama dönüşümü böyle bir şey olmalı…

   Büyük eserlere imza atan fakat neredeyse 55–60 yıllık ömürleri olan yazarlarımızın, şairlerimizin, ressamlarımızın biyografilerini okudukça, öğrendikçe, onların yaşam karşısında duruşları, eserlerinin bile önüne geçecek erdeme-ruhsal yetkinliğe ulaşıyor…

    Bugünün dünyasında değişmiş, dönüşmüş çirkin bir halde de olsa insanlar tarafından dolup taşan bir yer var; İstanbul’un İstiklalinde; Narmanlı Han veya Narmanlı Yurdu. Burası sadece Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun evi, atölyesi olmamıştır. Aynı zamanda kırk yaşından sonra Ahmet Hamdi Tanpınar’ın da sığındığı bir yer, köşedir.

   Bazı yerlerin çekiciliği üzerilerinde bulunan mekânlardan, esnaflardan, eğlencelerden ötürü olmaktan çok ötedir. Orada yaşamış, fikren, ahlaken büyük zenginlikler ortaya koymuş, her büyük sanatçı gibi kendi zamanından ötelere yazgılı insanların, insanlık enerjilerinden de kaynaklanır…

   Ahmet Hamdi Tanpınar, yani en yakın arkadaşının ona taktığı lakaptaki Kırtıpil Hamdi, Narmanlı Yurdu’na taşınmadan önce ablası Nigar Hanım’ın evinde kalıyordu. Ablası, eniştesi, eniştenin eski evliliğinden kalan hasta kızı, hasta kızın bir ayağı sakat polis kocası, bir başka hasta kardeşi Kenan ve sayıları her gün değişen kedilerle bir arada yaşamak zorunda kalan Ahmet Hamdi…

   Narmanlı Yurdu’nun rutubet kokan, pencereleri perdesiz evin sahibi Ahmet Hamdi’nin evine her akşam onlarca insan geliyordu. Kırtıpil denen o yüce insanın bilgisi görgüsü; edebiyattan, felsefeden, sanat teorilerinden, medeniyet tarihinden, dinler tarihinden, psikolojiden, antopolojiden, sinemadan, tiyatrodan, resimden, müzikten, akla gelecek bütün disiplinlerden beslendiği için, onunla vakit geçirmek, sohbetlerin lezzetinden faydalanmak için öğrencisinin söylediği gibi; “Neredeyse tüm Beyoğlu bu odaya akıyordu...”

   Kırk yaşından sonra kendine ait bir odaya Narmanlı Yurdu’nda kavuşan Ahmet Hamdi Tanpınar, arkadaşı Ahmet Kutsi’ye yazdığı mektupta; “ Nihayet yapabildim. Şimdi oturabileceğim, çalışabileceğim, seni misafir edebileceğim bir köşem var. Her şey tamam fakat perdesi yok. Hazin değil mi? Kepenk arkasında oturuyorum”

   Yaratıcı insanların, insanlık davasıdır bir köşede oturabilmek. Bir pöstekide kim bilir kaç bin fikir üretti, göksel enginliğe teslim olmuş, onun öz evladı olan; yazarlar, şairler… Belki, Ahmet Hamdi, perdesiz Narmanlı odasında yazdı bu şiiri;

 " Başımızın üstünde bir bulutun

  Güneşe asılmış gölgesi

  Uzakta toz halinde dağılan

  Yoğurtçu sesi,

  Gün bitmeden başladı içimizde

  Yarınsız insanların gecesi”

   Aşiyan Mezarlığında iki arkadaş, iki dost; Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Hamdi Tanpınar; zamanın içenden de, dışından da bakıyorlar Aziz İstanbullarına…

 Güven SERİN