YETERİNCE GENİŞ BOYUTLU YALNIZLIK

Bu çalışma,iki dostun anısına,yüksek duyguların aziz

hissiyatı içinde,onlara adanmıştır;

Ahmet Cemal ve Erdal Öz'e...

                        YETERİNCE GENİŞ BOYUTLU YALNIZLIK

  

    Ahmet Cemal’in yalnızlığı sığınılan bir liman görmenin yanında üretim atölyesinde daha çok iş yapma fırsatı da kabul ediyordu. Bu yüzden, evini, neredeyse tamamını atölye haline getirmişti. Aradığı, istediği tek şey;”geniş boyutlu bir yalnızlık”

  Böyle bir zamanda Goethe’nin “Yarat Ey Sanatçı” eserini çevirmeye hazırlanıyordu. Tüm yaşamı boyunca yeterince geniş boyutlu yalnızlığa sığınmış olan Ahmet Cemal, bu sefer limanını dışına çıkacaktır.

  Moda Oyun Atölyesinin antre-giriş cafe’si uzun zaman geçireceği, dizüstü bilgisayarı ve sözlüklerini bir süreliğine bu dış mekana taşıyıp başka bir arayışa girdiğini de göreceğiz. Goethe’nin Şiirleri, Roma Ağıtları, Akhilleus bu kitaptadır. Ve Ahmet Cemal, bir kez daha Goethe’nin huzuruna çıkma cüretini, Goethe sevgisi ile yan yana getirir. Heyecanı, isteği büyüktür.

  Belki de Goethe’nin sıra dışı hayatında kendini bulur. Kendi içine kapanıklığı, her daim kendine yürüyüşü Goethe’nin şen şakrak ve yaratıcı felsefesinde, dinlenmeye çekilmesiyle eş hissediyordur.

  Bu yüzden Goethe’in Faustu’nun trajedisi, bugünün insanının da trajedisi olduğunu kabul ediyor;”akılcılığın, kuşkuculuğun, gerçekliğin” trajedisi olarak görüyor. Faust’un yanında bulunan şeytan; Mefisto; “kötü” olmadığı için, onun akılcılığına, neşesine ili duyuyor; hatta hayranlık…

  “Faust” onun güzünde; “Bilginin iktidarı uğruna ruhunu şeytana satma” işidir. Aslında bu “satma” işi, öteden beri tekrarlanan, evrimin elinde ki en büyük kozdur da. İnsanın yükselme, gücü elinde toplama ve ölümsüz gibi; yarı tanrı kılığına bürünme sahneleri; hep tekrarlanır oldu.

  İnsanın yazgısı böyle olmalı; farklılıkların, acı ile sevincin birlikte var olup ileriye, dönüşüme katkı verme başarısı. Tam olarak hiçbir şey trajedi değil, dünyanın, evrenin ve diğer canlıların gözünde. İnsanın yarattığı kavramlara boyun eğmesiyle her şey, insanın kendi şahsi isteğine göre anlam bulup acı veya sevin yayıyor.

  Bir taraf acıyla, yoklukla tanrıya yaklaşacağına inanıp buna göre, binlerce yıl, kendi içsel mutluluğunu yakalamışken, bir taraf daima zenginlikle yakalayacağı bir ölümsüzlük peşinde, sürekli kurban verme telaşı içinde; en büyük kandırmaca oyununu oynuyor.

  Ahmet Cemal ile yollarımız tam olarak dört beş yıl önce; Hermann Broch’un Vergilius’un Ölümü eserini Türkçeye çevirmesi ve burada yazdığı; Giriş yazısında kesişti. O büyük destan için kırk yıl kadar bekleyişi, korkuları, mahcubiyeti, edebi ve sosyal yalnızlığı; aynaya baktığımızda her iki insanın yüzlerinin; hüzünlü şövalye Don Kişot’a benzeyişi, onun izlerini takip edeceğim anlamına geliyordu.

  Ahmet Cemal’in yaptığı çeviri; Yarat Ey Sanatçı, bittiği an şöyle bir not düşer; “ Yarat Ey Sanatçı kitabının ortalarına vardığım sırada, tanıdığım ender ‘adam gibi adam’lardan olan, yirmi yedi yıllık dostum, çeşitli çeviriler imin ve neredeyse tüm telif kitaplarımın yayıncısı, ‘kendisine telefonda tek ağlayabildiğim insan’ Erdal Öz’ü kaybettim.

  Bu çeviriyi, onun bende hiç solmayacak olan anısına ithaf ediyorum…”

  Dostluğun büyüsü, birbiriyle bütünleşmiş oluşu; ticari, siyasi kaygılardan geçip, başka bir boyuta gelmesi; imrendirici değil mi? Ağlanabilecek, hatta sıradan konularda konuşabilecek kaç insan var çevremizde?

  Ve yine değişmez olan tören başlıyor; bize bırakılan patikalardan yürümek; mola yerlerinde durup dinlenirken; edebi ruhların, esin perilerinin neşeleriyle, şarkılarıyla şenlenmek. Dünyanın derinlerinde büyük inlemeler, insanın inleme ve acı törenlerini bastırmaya yetmediği insan zamanlarına saygıyı yine en güzel yöntemle; yazı sanatının eylemiyle yapmak; yaratıcı olana, yaratma hevesiyle biraz daha yakın olmak…

 Güven Serin