ZİNCİRE VURULMUŞ ANTİGONE

SOPHOKLES,minnetle...

                                                 ZİNCİRE VURULMUŞ ANTİGONE

                                      ( 10–13 Mayıs Bergama Uluslararası Tiyatro Festivali )

 Bergama'nın Antik Mekânları, geçmişin; kadim dünyanın sanatı ve felsefesiyle yankılanacak. Bergama Uluslar arası Tiyatro Festivali; 10–13 Mayıs tarihleri arasında düzenlenecek.

  Festivale damgasını vuracak şehirler; Berlin ve İstanbul olacak. Bu kentlerin sanatçıları; günümüzden çok önceleri; 2500,belki 3000 yıllarının esintilerini taşıyacaklar. Gecenin alacası düşerken günün üzerine; gün henüz geçmemişken diğer küreye; Anadolu’nun Kayıp Şarkılarının konseri ve onu izleyen saatlerde; Zincire Vurulmuş Antigone sahnelenecek.

  Bir kralın; hatta kralların tragedyalarını izlemekle kalmayacağız; dinleyip, göreceğiz. Hatta bunca yüzyıl; ne değişti? Sorusunu soracağız kendimize; Farkına varmadığımız hep geçiştirdiğimiz duygularımıza…

  Sanatın; tiyatronun biricik amacı da bu değil midir? İnsanın insana, hatta insanlığa karşı düştüğü yanlışlığa, hatalara, suçlara karşı sorular sormak. İnsan vicdanını, kör kuyuların derinlerinde bulmak; bir sondaj mühendisti gibi derinlere kulak vermek…

 Bergama’yı bilenlerin, tarihine inenlerin ürpermemesi elde değil. Akropolis, Kızıl Avlu ve Askelepion; burada ki medeniyetin ne kadar ileri gittiğini; orada ortaya çıkan sağlık merkezlerinin, kütüphanenin uçsuz bucaksızlığının, tiyatrosunun yüksek tepenin sert ve korkulu yamacına kurulmuş olmasının ayrıcalığıyla görmek, anlamak mümkündür.

  Bergama Şehir Tiyatrosu, Zincire Vurulmuş Antigone Oyununu Asklepion Antik sahnesinde oynayacak. Bu bir oyun mu, yoksa gerçeğin izdüşümlerinin sanat ve sanatçı eliyle, zamanlar ötesi tüm insanlığa sunulan bir öğüt, hatırlatma, çağrı mı?

 İzleyicinin ruhsal, psikolojik yapısı; içindeki sağduyunun, yaşamla ölüm arasında ki adil olma anlayışının etkisi, etkilenmesi ve bu oyundan sonraki yaşamında nasıl bir yol izleyeceğinin kararının; kararlı veya kararsız duruşunu da bulacağız; antik dünyanın büyülü sahnesinde.

  Gaddar, kötücül bir kralın, lanetlenmiş bir kralın yerine gelmesiyle başlayacak oyunun gidişatı dünyanın insan genlerinde durmak bilmeyen güç arayışı ve sahiplenişinin gidişatı ve sonuç bölümü; bir kez daha sanatın dili, eli ve yüceliğiyle gözler önüne serilecek.

 Oysa günümüzün teknolojisi kararlı, sınırlı ve seçkin bir şekilde takip edilse; aynı tragedyalar her saat, farklı bölgelerde, şehirlerde oynanıyor; üstelik en canlı ve etkileyici halleriyle…

 Zamanın görkemli şehri; Thebai’nin güçlü Kralı Oedipus’un doğuştan lanetlenmesi, başına gelenlerin insan ruhuna, bedenine olan etkileri her ne kadar dayanılmaz görünüyorsa da, dayanılmazlıktan dayanmalara yelken açan insanlık; her kötücül, vahşetten sonra, kendi insancıl arayışlarını; ağıtlarda, masallarda, mitlerde, efsanelerde arayıp durmuştur.

 Belki de lanetli Kral Oedipus ve onun yerine geçen Kreon, efsaneden başka bir şey değil. İnsanoğlunun büyük kayıplarını, vahşi çığlıklarını dindirmek için ortaya çıkan sanatçı; evrenin ona yüklediği büyük görevle ortaya çıkarttığı karakterlere bir yazgı yükler.

  İnsanın, insan olma yazgısını! Büyük kayıplar vermeden pişmanlık duymadığımızı, en yüce ağıtlar yakılırken dahi soylu mazeretlere, gurura, kalpsizliğe sığındığımızı bize anlatmak ve kendimizle yüzleştirmek içindir bütün çabalar…

 İşte bu yüzden; lanetli kralın yerine geçen Kral Kreon’un en sonunda vicdani çığlığı; “ Ah! Dik başlı ve karanlık aklımın ölümcül hatası!” , “ Ah! İnatçılığım nasılda kör etti beni!”

 Bu kadar şah şahlı hayatlar, her çeşit eşya, en değerli mal, mülkler bile insanın ulaşması gereken ölümsüz huzuru bir türlü getiremezsen; belki de Bergama Asklepion Antik Sahnede, şu sözcükler hep aklımızın bir köşesinde yankılanacak;

“ Mutluluk, huzur bilgelikle taçlandırılmalıdır.”

 Kimin söylediği bilinmez bir başka efsanevi söz ise bizim kayıplarımız ile kazançlarımız arasında ruhsal bir iyileştirme görevi görmek için hazır bekliyor olacak;

 “ Onu kendisini öldürüp adını ölümsüzlüğe taşımaya kim ikna etti?

Ben ettim! Ben… Bir zamanlar zincire vurulmuş Prometheus”  

  Burada, bir tek kişiye teşekkür etmeyi borç biliyorum; Sophokles; minnetle…

 Güven Serin