OKUMA ve HAKİKAT

Kamera; Güven Ali Paşa Han-Dostlar Tiyatrosu

OKUMA ve HAKİKAT

  Okumalar arttıkça, öğretilerin düşünceleri, irdelemeleri ve fark edişleri de artar. Okumanın tek taraflısı olmadığı gibi, dinlemenin de, görmenin de olmaz. Fark ediş zanlarının ara zamanları vardır; en güzel, en görkemli, en makyajlı olmayan zamanlarda da okumak, görmek ve dinlemek esas olan hakikate bir adım daha yaklaşmamıza yardımcı olur.

  Alberto Manguel şöyle seslenir;

“ Edebiyat ideal okurlara değil, sadece yeterince iyi okurlara bağlıdır.” , “ Coğrafyamın haritası okumalarımdır. Tecrübe, hafıza, arzu, onu renklendirir ve biçimlendirir ama kitaplarım onu tanımlar.”

 Ali bulunmaz Alberto Manguel için köşesinde şu tanıtımı yapıyor;

“ Alberto Manguel, kurmaca yaratmaktan çok okumanın kendisiyle ilgilenen bir yazar. Bir yazar olmaktansa iyi bir okur olmayı tercih ettiğini, ‘yazmadan yaşayabileceğini, ama okumadan duramayacağını’ söyleyen Manguel, büyük değil, yalın ama anlamlı sözlerin peşinden gidiyor. Sevin Okyay’ın dilimize kazandırdığı ‘ Okumalar Okuması’ kitaplar ve okumanın Manguel deneyimini nasıl dönüştürdüğünü gösteren bir gezginin güncesi.

  Okumayı bilmek, saygı ve sorumluluğu da omuzlara yüklüyor. Manguel de bunun farkında. Bu yüzden filmi geriye sarıp atladığı bir şey var mı diye bakıyor. Hem kitaplarını okuduğu Borges, Manguel için önünde her dem saygıyla eğilmesi gereken bir isim. Manguel’e göre yazdıkları kadar aşklarıyla da değerli biri Borges. Bu yüzden onu bir de bu gözle okuyor kitapta. “

 Her öğreti bir sorumluluktur. Sorumluluk duygusu insan için bir yüktür. Bu yükü denkleme, yeterince anlayıp taşıma da ayrı bir dengeler bütünlüğüdür. Her canlının taşıya bileceği anlamlar, olaylar ve öğretiler sınırlıdır. Evren sınırsız görünse de, kendi içinde her galaksinin, yıldızın, gezegenin sınırları mevcuttur. İnsan da bu galaksinin sonsuz içindeki sonlu sınırlamalarıyla donatılmıştır. Eğer çıldırma aşamasına, büyük isyanın korkunç girdabına kapılmak gibi niyetiniz yoksa; damlalara, süzülmeleri ve algılayıp taşıya bileceğiniz kadar olana saygı duymayı da öğrenmeniz gerekir.

  Ali Bulunmaz’ın köşesinde Manguel’in kitabından s.299’dan bir alıntıyı da paylaşmak istiyorum:

 “ İster sıçanlara, ister diktatörlere karşı olsun, yazarlar Tanrı’nın casusu rollerinde çılgın bir adalet biçimi getirebilirler. Horatius İÖ birinci yüzyılda ‘ Agamemnon’un döneminden önce pek çok cesur adam yaşadı’ diye yazacaktı, ‘ ama hiçbirinin yası tutulmadı, hiçbiri tanınmaz, uzun geceyle örtülüler, çünkü şairleri yoktur.’ Horatius’un ima ettiği gibi biz daha talihliyiz. Bizi kurtaracak olan şiirler ve hikayeler var.”

 Okumanın, öğrenmenin sınırı olmadığını aydınlığa ve bilgeliğe gelmiş her insanın tekrarladığı gibi insanın sonlu bir dünyada tam olarak ne yaptığını, niçin geldiğini de kimse anlatamaz. Bütün bilgi, düşünce ve algılarımızla düşündüğümüz zaman bu oyunu, oyunculuğumuzu büyük bir anlamsızlık üzerine oturturken, bize verilen hiçbir ödülün, zenginliğin anlamı; bizi tam olarak kurtarıp sonsuzun berrak ve kalıcı huzuruna kavuşturamaz.

 Okuma ve hakikate bir adım daha yaklaşmak için varlığınızın tam olarak ne istediğini bilmeniz gerekir. Kısa vadeli mutluluğun ve mutsuzlukların, kar ve zararların, karanlık ve aydınlığın, iyi ve kötünün, güzel ve çirkinin arasındaki muntazam dengeyi, yokluk ile varlığın sonsuza uzanan insan heyecanını ancak koşulsuzluk üzerine kabul edilen yaşam hakkı ile anlamlandıra biliriz.

 Okumanın hakikatle birleşen yolculuğunda çevreden başka kendi vicdanınız ile de başa çıkma yeteneklerini geliştirmek ayrı bir zanaat sahibi olmanızı sağlayacaktır. Gizli iç dünyanız sınırsız tünellerle, dağlar ve vadilerle doludur. Bu tünellerin anahtarı, onlar içinde alacağınız yolun aydınlığı, enerjisi okumanın, öğrenmenin sezgiler ile hakikate dönüşen kısmında saklıdır…

  Güven Serin